Biến chứng nghiêm trọng do việc lạm dụng corticoid

Corticoid có tác dụng kháng viêm, giảm đau nhanh, nhưng nếu sử dụng kéo dài và không đúng liều có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm, như suy giảm sức đề kháng. Ông N.V.K., 58 tuổi ở Ba Vì, Hà Nội, đã tự mua thuốc corticoid để điều trị gout, dẫn đến lao phổi nặng chỉ sau thời gian ngắn. Khi đến bệnh viện, tình trạng đã nghiêm trọng, với nhiều vùng cơ thể bị nhiễm trùng. Bác sĩ Phạm Thế Thạch từ Bệnh viện Bạch Mai cho biết corticoid làm giảm sức đề kháng, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập.

Nhiều người dễ mắc bệnh và khi bị, thường nặng hơn và diễn biến nhanh hơn so với người bình thường. Bác sĩ Thạch từ Bệnh viện Bạch Mai cho biết khoa hồi sức tích cực thường tiếp nhận bệnh nhân có biến chứng nặng do lạm dụng corticoid. Bác sĩ Nguyễn Hữu Trường cũng cho biết có nhiều bác sĩ lạm dụng corticoid cho các bệnh thông thường. Ví dụ, một bệnh nhân ở Phú Thọ bị biến chứng nặng khi được truyền corticoid liều cao để điều trị dị ứng, dẫn đến phát ban và phù nề. Một trường hợp khác là một bà cụ ở Yên Bái bị thoái hóa cột sống do sử dụng corticoid lâu dài để điều trị hen. Điều trị cho những bệnh nhân phụ thuộc corticoid rất phức tạp, cần giảm liều từ từ và kết hợp thuốc khác để tránh nguy cơ tử vong do suy thượng thận.

Theo bác sĩ Trường, lạm dụng corticoid ức chế tuyến thượng thận sản sinh hormone corticosteroid, gây ra sự phụ thuộc vào corticoid ngoại sinh. Nếu thiếu corticoid đột ngột, cơ thể sẽ gặp nguy hiểm do ngừng hoạt động chuyển hóa. Mặc dù đã có nhiều cảnh báo, nhưng nhiều người vẫn tự ý mua thuốc chứa corticoid, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Bác sĩ Trường đề xuất đưa corticoid vào danh sách thuốc bán theo đơn, vì việc bán tự do dẫn đến lạm dụng. Ở nhiều nước, corticoid được quản lý chặt chẽ, trong khi ở Việt Nam, nó dễ dàng được mua như rau.

Bác sĩ Trường cho biết, nhiều người không chỉ lạm dụng corticoid trong điều trị mà còn trong mỹ phẩm và thực phẩm chức năng, gây hại cho sức khỏe. Bác sĩ Thạch cho biết, phần lớn bệnh nhân bị biến chứng nặng do lạm dụng corticoid là người lớn tuổi ở nông thôn, thường tự ý mua các thuốc như Dexamethasone, Betamethasone để giảm đau, giảm sưng với giá rẻ. Họ dễ dàng lạm dụng và phụ thuộc vào thuốc vì tin tưởng vào công dụng tức thì và giá cả hợp lý. Bác sĩ Thạch nhấn mạnh, corticoid có thể là thần dược nếu dùng đúng, nhưng lạm dụng sẽ dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.

Bác sĩ khuyến cáo người dân không nên tự ý sử dụng thuốc và cần thăm khám tại các cơ sở y tế uy tín để được đánh giá đúng tình trạng bệnh. Bệnh nhân cần tuân thủ phác đồ điều trị và không lạm dụng thuốc, đặc biệt là corticoid, để tránh các vấn đề nghiêm trọng như suy giảm sức đề kháng và nhiễm trùng lao. Số lượng bệnh nhân mắc lao đã tăng đáng kể, gây ấn tượng với các bác sĩ chuyên khoa hồi sức.